این آثار از سوی منوچهر اطبایی، نغمه ثمینی و فریندخت زاهدی در طول سال انتخاب شدهاند تا گروههای برتر اجراکننده به ایران آمده و نمایش خود را برای مخاطب ایرانی نیز اجرا کنند. این اتفاق فرصتی است که برای علاقهمندان تئاتر غنیمت است و اقدام مسئولان برپایی جشنواره، نشاندهنده توجه به یک خواسته مخاطبان حرفهای تئاتر است؛ اینکه تماشای نمایشهای خوب دنیا را نیز همچون فیلم و موسیقی، تجربه کنند.
آوینیون؛ چهارراه هنر و فرهنگ
جشنواره بزرگ آوینیون یکی از بهترین و بزرگترین جشنوارههای هنری جهان است که هر سال در شهر آوینیون واقع در جنوب فرانسه برگزار میشود. یکی از مکانهایی که باعث شهرت این شهر شده است مجموعه کاخهای پاپ است که قدمت آن به دوران قرون وسطی برمیگردد.اما اهمیت جشنواره آوینیون به حدی است که هر سال تعداد زیادی از اهالی تئاتر برای اجرای کار یا تماشای نمایشهایی از سایر کشورها به آوینیون میروند. این در حالی است که حتی، گاه یک ماه هم برای اجرای همه نمایشها فرصت کمی است.
این جشنواره در ماه جولای برابر با تیر و مرداد شمسی، در کاخ پاپ برگزار میشود؛ البته در این یک ماه، اطراف کاخ نیز به نوعی درگیر جشنواره است. در سال 1947 ژان ویلار به تشویق رنهشار، سه نمایش در حیاط بزرگ «کاخ پاپها» که آن زمان در آوینیون ساکن بودند، اجرا کرد. اولین دوره این جشنواره با عنوان«آسمان، شب، مردم و نمایش» برگزار شد. در واقع ویلار بازیگر و کارگردان سرشناس فرانسوی در آن سال تصمیم گرفت که تمرکز هنر نمایش را از پاریس به شهر دیگری منتقل کند.
او آن زمان آوینیون را که نزدیک 600کیلومتر با پاریس فاصله دارد، انتخاب کرد و این شهر را بهعنوان چهارراه فرهنگ و هنر در فرانسه به جهان شناساند. اهمیت این جشنواره به حدی است که هر ساله در بیش از 100نقطه شهر آوینیون علاوه بر نمایشهای رسمی، نمایشهای خیابانی، کنسرتهای موسیقی و... نیز اجرا میشوند.خوانندگان، موسیقیدانان، بازیگران، کارگردانان و اهالی همه رشتههای هنری، به آوینیون میروند و از نزدیک با یکدیگر ملاقات میکنند. یکی از جذابیتهای جشنواره آوینیون، تبلیغات بهاصطلاح محیطی نمایشهاست که توسط دستاندرکاران هر نمایش پخش میشود.در حاشیه جشنواره اتفاقات دیگری نیز در حوزه هنر رخ میدهد؛ کنسرتهای مختلف، اجرای ارکسترهای سمفونیک، مجلسی و...که همیشه مورد توجه قرار میگیرد.هزینههای اجرایی جشنواره از3راه تامین میشود:1- فروش بلیت، 2- سرمایهگذار و حمایت مؤسسات و نهادهای خصوصی 3- حمایتهای دولتی.
سال 2007، از مجموع 1/8 میلیون دلار هزینههای جشنواره، 50 درصد از فروش بلیت و حمایت اسپانسرها تامین شد و 50 درصد بقیه را دولت در اختیار برگزارکنندگان جشنواره قرار داد.هر سال یک کشور میزبان ویژه این جشنواره است. در سال 1991 این جشنواره به ایران اختصاص یافته بود و برنامههای تعزیه، خیمه شب بازی و موسیقی محلی ایران ( از قوچان، تربت جام، گنبدکاووس، لرستان، بلوچستان، بندرعباس، کردستان و آذربایجان) در آوینیون اجرا شد.
سال 2008، شصت و دومین دوره جشنواره آوینیون برگزار شد که تمرکز اصلی آن روی هنرهای نمایشی اروپا بود و بیش از 900 نمایش و پانتومیم از کشورهای مختلف در آن بهاجرا درآمد. حاجی قربانسلیمانی دوتارنواز خراسانی که سال گذشته دار فانی را وداع گفت، یکی از ایرانیانی بود که در جشنواره آوینیون شرکت داشت و غلامعلی مرادی نینواز خراسانی هم با اجرایش در جشنواره آوینیون، لقب لویی آرمسترانگ شرق را بهخود اختصاص داد. وی پس از اجرای چند برنامه، مقام اول سازهای بادی جهان را کسب کرد و از طرف منتقدان «مروارید اقیانوس» لقب گرفت.
جشنواره ادینبورگ؛ روحبخشیدن دوباره به زندگی
این جشنواره در سال 1947، یعنی دو سال بعد از پایان جنگ جهانی دوم افتتاح شد. بنیانگذاران این جشنواره عقیده داشتند که برپایی این جشنواره برای روحبخشیدن دوباره و پر بار کردن زندگی فرهنگی مردم انگلیس و اسکاتلند ضروری است. آنها همچنین عقیده داشتند که اگر جشنواره از نظر هنری موفق شود، یک منبع درآمد خوبی از نظر جهانگردی برای اسکاتلند و بریتانیا خواهد بود. این اصول اولیه امروز بعد از گذشت بیش از 60 سال، علاوه بر منافع مالی و اقتصادی، میتواند از نظر فرهنگی نیز منافع بسیاری را به همراه داشته باشد و مهمتر از همه مردم و هنرمندان را به یکدیگر پیوند داده است.
از همان ابتدا، این جشنواره ارائه برنامههایی در زمینه موسیقی کلاسیک، تئاتر و... را با بالاترین استانداردها درنظر داشت که شامل بهترین هنرمندان هر رشته از سراسر جهان میشد و بعد از گذشت سالها، حوزههای دیگر فرهنگ و هنر هم به این جشنواره وارد شدند و امروز درحقیقت جشنواره ادینبورگ یکی از مهمترین اتفاقات در همه حوزههای فرهنگ و هنر نظیر کتاب، موسیقی، هنرهای تجسمی، سینما، نمایش و... است که هنرمندان کشورهای مختلف با حمایتهای دولتی یا با هزینه شخصی در این جشنواره حضور مییابند.
از ایران تاکنون آتیلا پسیانی با گروه تئاتر بازی، عباس کیارستمی، مجید مجیدی، کوروش نریمانی و...در این جشنواره شرکت داشتهاند.این جشنواره هر سال در ماه اوت بهمدت یک ماه برگزار میشود و یکی از مهمترین جشنوارههای هنری است که همچون جشنواره آوینیون تنها به هنر نمایش اختصاص ندارد. هر سال در کنار نمایش، برنامههایی در حوزه موسیقی اجرا و فیلمهای سینمایی از سراسر جهان نیز پخش میشوند. این جشنواره یک گروه کر دارد که تمرینات هفتگی دارند تا هر سال بتوانند به بهترین شکل ممکن پذیرای مهمانان جشنواره در روزهای خاص جشنواره باشند. این گروه هر سال با بهترین رهبران ارکستر، سولیستها و ارکسترها به پیشواز مهمانان جشنواره تئاتر میرود.
اگرچه در مجموع جشنواره آوینیون و ادینبورگ هر سال در همه زمینههای هنری و فرهنگی برگزار میشوند و این موضوع ارزش هنری این دو جشنواره را نشان میدهد طبیعی است که با توجه به چنین اهمیت و نفوذی که این جشنواره در سراسر جهان دارد اهمیت حضور سایر آثار هنری منتخب این جشنواره نیز قابل توجه بهنظر میرسد. از سوی دیگر گردآوری هنرمندان همه رشتههای هنری زیر یک سقف به نام جشنواره و گردهمایی، آشنایی و تبادل نظر آنها با یکدیگر نیز اتفاق بسیار خوشایندی است که روی دادن آن در بسیاری از کشورها امکانناپذیر است!
Avig non.com-edin burg.com